Bilim dünyasında alarm zillerini çaldırmıştı: A23a’dan korkutan haber geldi! Nereye çarptı, şimdi ne olacak?

İklim değişikliği, dünya genelinde doğal ekosistemleri derinlemesine etkileyen bir olgu olarak karşımıza çıkıyor. İnsan faaliyetleri, fosil yakıtların kullanımı ve sera gazı emisyonları, küresel sıcaklıkların artmasına ve kutuplardaki buzul kütlelerinin erimesine yol açıyor.

Bu durum, deniz seviyesinin yükselmesi, okyanus akıntılarının değişmesi ve biyolojik çeşitliliğin tehdit altına girmesi gibi sonuçlar doğuruyor. Özellikle Antarktika ve Grönland gibi bölgelerde gerçekleşen buzul erimeleri, büyük buzdağlarının kopmasına ve okyanuslara karışmasına neden oldu ve olmaya da devam ediyor.

Son zamanlarda ise A23a adı verilen dev bir buzdağının Güney Atlas Okyanusu’nda ilerlemeye başlaması, bilim dünyasında ve çevreciler arasında büyük bir endişe yaratmıştı. A23a dün karaya oturdu!

AĞIRLIĞI VE KAPLADIĞI ALAN ŞAŞIRTIYOR

A23a, 1986 yılında Antarktika’nın Filchner Buz Sahanlığı’ndan koptu. Exeter Üniversitesi’nden kutup bilimci Martin Siegert’in belirttiğine göre, bu buzdağının uzunluğu onlarca kilometre, derinliği ise birkaç yüz metreyi buluyor.

A23a, 1.400 mil karelik bir alanı kaplayarak (yaklaşık olarak 3.632 kilometre kareye eşit) neredeyse New York City, Los Angeles ve Houston’ı dolduracak kadar büyük bir kütle.

Bu devasa boyutları nedeniyle, A23a kıta sahanlığı etrafındaki deniz tabanına sıkışmış durumdaydı. 1962 yılında kurulan, Antarktika ve çevresindeki okyanuslarda bilimsel araştırmalar yapan British Antarctic Survey kuruluşunun bilim lideri Andrew Meijers, bu buzdağının 2020’ye kadar sabit kaldığını, eridikçe parçalarının suya düştüğünü ve sonunda kendini derin okyanusa bıraktığını belirtiyor. Nisan 2024’te tekrar hareket etmeye başladı ve sonunda karaya oturdu.



NEREYE ÇARPTI VE ŞİMDİ NE OLACAK?

Güney Amerika’dan Antarktik Yarımadası’na uzanan Scotia Sırtı Adaları’nın ortasında konumlanan Güney Georgia adası açıklarında karaya oturan A23a, adada bulunan penguenler ve foklar gibi yerel yaban hayatı için büyük endişelere yol açmış durumda…

Çünkü A23a’nın hareketi, deniz canlıları için tehlike oluşturması beklenen bir senaryoyu gündeme getirmişti; ancak şu an için buzdağının karaya oturması bu endişeleri hafifletti. Hatta buzdağının şu anki durumu, ekosistem için bazı faydalar da sağlayabilir.

İngiliz Antarktika Araştırmaları Kurumu (BAS) okyanus bilimcisi Andrew Meijers, A23a’nın karaya oturmasının yaban hayatını olumsuz etkileme olasılığının düşük olduğunu belirtti. Meijers, “Buzdağı karada kalırsa, Güney Georgia’nın yerel yaban hayatını önemli ölçüde etkilemesini beklemiyoruz” dedi.

Ayrıca, buzdağının erimesiyle birlikte ortaya çıkacak besinlerin, penguenler ve foklar dahil olmak üzere tüm bölgesel ekosistem için gıda bulunabilirliğini artırabileceğini de sözlerine ekledi.



PARÇALANMA RİSKİ HÂLÂ MEVCUT! BU BÜYÜK SORUNLAR OLUŞTURABİLİR

Öte yandan, A23a’nın parçalanma riski hâlâ mevcut. Meijers, son yıllarda benzer büyüklükteki buzdağlarının kısa sürede parçalanıp eridiğini belirterek, “Büyük buzdağlarının kuzeye doğru çok yol kat etmiş olması, ancak kısa süre içinde eriyip yok olmuş olmaları daha önce de görüldü” dedi.

A23a'nın bu süreçte parçalara ayrılması, deniz trafiği için bir tehdit oluşturabilir, çünkü daha küçük buz parçaları, balıkçılık ve nakliye operasyonları için tehlike yaratabiliyor.



ANTARKTİKA’DAKİ BUZ TABAKALARI, 30 YIL ÖNCESİNE GÖRE ALTI KAT DAHA HIZLI ERİYOR!

Grönland ve Antarktika’daki buz tabakaları, 30 yıl öncesine göre altı kat daha hızlı eriyor. Fakat bu süreç genellikle daha küçük parçalar halinde gerçekleşiyor. Antarktika’nın kırılgan ekosisteminin değişimi için çok fazla şey gerekmiyor ve bu durum, bilim insanları arasında endişe yaratıyor.

Eriyen Antarktika buz tabakalarının küresel etkileri de var. Güney Okyanusu, hem ısıyı hem de karbonu emerek iklimi düzenlemeye yardımcı olurken, ısınan sular bu dengeyi zorlaştırıyor. Ayrıca, deniz seviyesinin yükselmesine yol açıyor.